Enzymen: biologische katalysatoren

Bij (relatief) lage temperaturen, bijvoorbeeld onze lichaamstemperatuur, gaan chemische reacties (te) traag. Enzymen (biokatalysatoren) in je lichaam zorgen er dan voor dat die reacties toch snel genoeg verlopen.

Inhoud special enzymen

In deze special kun je de volgende artikelen vinden over enzymen:

• Soorten eiwitten
• Eiwitten en enzymen in cellen
• Co-factoren en co-enzymen
• Invloeden op enzymen

Enzymen en DNA

In de kern van menselijke cellen bevindt zich DNA, dan is het ook logisch dat daar ook enzymen bevinden die werken met dit DNA. Neem bijvoorbeeld het enzym RNA-polymerase. Dit zorgt ervoor dat een dubbelstrengs DNA molecuul uiteenwijkt. Vervolgens verplaatst het RNA-polymerase zich langs één van de twee DNA strengen waarbij het RNA groeit. Via dit proces wordt mRNA gemaakt (dit is kort hoe de transcriptie plaatsvindt in het celcompartiment de kern). mRNA wordt gebruikt om eiwitten (en dus ook enzymen) te maken.

Enzymen in cellen

mRNA gaat via de poriën in het kernmembraan naar het cytoplasma en naar een ribosoom. Eerst wordt mRNA door het ribosoom afgelezen, daarna voert tRNA aminozuren aan waardoor het anticodon van tRNA koppelt aan een triplet (codon) van het mRNA. Met behulp van een enzym DNA-polymerase worden de aminozuren aan elkaar gekoppeld. Je ziet: ook hier zitten enzymen die de functie van het celcompartiment ondersteunen.

Endoplasmatisch reticulum

En nu nog even naar het endoplasmatisch reticulum. De ribosomen produceren een 'ruw eiwit'. In het endoplasmatisch reticulum worden vele van deze ruwe eiwitten bewerkt en omgevormd tot een eindfabrikaat, bijvoorbeeld een enzym! In de kern bevinden zich ook enzymen voor het maken van DNA. Dit proces heet replicatie. Enzymen als DNA-polymerase en DNA ligase spelen hierbij een rol.